جزوه آرایه ادبی کنکور
جزوه کاربردی آرایه ادبی کنکور توسط جناب احسان محسنی در 59 صفحه تهیه شده است. جهت دانلود جزوه کاربردی آرایه ادبی کنکور به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
ایهام
هرگاه ، یک واژه در کلام به کار رود به گونه ای که حداقل دو معنی از آن به ذهن خطور کند ، ایهام شکل می گیرد. یکی از این معانی ، نزدیک به ذهن و معنای دیگر ، دوز از ذهن است و البته مقصود شاعر معمولا معنی دور و گاه هر دو معنی است. در ایهام هر دو معنی در بیت باید درست باشد.
مثال :
1- هلاک خواب شیرین خسرو و غافل از این معنی / که خون بی گناهان خنجر از پهلو برویاند – شیرین دارای دو معنی مزه شیرین و معشوقه خسرو می باشد . در نگاه اول ، خواب شیرین ( خواب خوش) به ذهن انسان منبادر می شود که می تواند در این حالت حس آمیزی هم داشته باشد . اما با اندکی تامل متوجه می شویم که مقصود
شاعر ، دیدن شخص شیرین (معشوقه ) در خواب است . البته هر دوی این معانی پذیرفتنی هستند ولی معنای دوم اندکی قوی تر است.
2- ز گریه مدام چشمم نشسته در خون است / ببین که در طلبت حال مردمان چون است – نخستین معنایی که از مردمان به ذهن می رسد ، افراد جامعه است اما به قرینه مصراع اول ( چشم ) در می یابیم که منظور از مردمان می تواند مردمک های چشم نیز باشد.
3- بی مهر رُخت روزمرا نور نمانده است وز عمر مرا جز شب دیجور نمانده است – مهر دارای دو معنی محبت و خورشید است. هم محبت چهره و هم چهره ی خورشید وار معشوق در اینجا صحیح هستند که البته با توجه به وجود قرینه ی روز در مصراع اول ، مقصود شاعر معنی دوم است.
4- خانه زندان است و تنهایی ضَلال هرکه چون سعدی گلستانش نیست – گلستان دارای دو معنی کتاب سعدی و باغ و گلزار است
هر کس مانند سعدی کتاب گلستان ندارد یا هر کس که مانند سعدی باغ و گلزار ندارد هر دو معنی قابل جای گذاری هستند.
5- همین بچه هایی که در حاشیه ی اروند رود گرد آمده اند و با اشتیاق منتظر شب هستند تا به قلب دشمن بتازند. – ….. تا به دل دشمنان (وجود) حمله کنند. تا به مرکز فرماندهی دشمن حمله کنند.
جمله با هر دو معنی صحیح است.
